ไฮเปอร์แบริค (HBO) รักษาด้วยออกซิเจนบริสุทธิ์ 100%

ไฮเปอร์แบริค (HBO) รักษาด้วยออกซิเจนบริสุทธิ์ 100%

– เพิ่มทางเลือกในการรักษา
– ให้ผลดีในการรักษาโรคที่เกิดจากภาวะขาดออกซิเจน
– ทำให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

ทุกวันนี้มีโรคต่าง ๆ เกิดขึ้นมากมาย พบว่าหลาย ๆ โรคที่เกิดขึ้นเกิดจากภาวะในร่างกายของคนเราขาดออกซิเจน หรือเนื้อเยื่อต่าง ๆ ได้รับออกซิเจนในระดับที่ต่ำกว่าปกติ ซึ่งปัจจุบันในทางการแพทย์มีแนวทางการรักษาที่เป็นที่ยอมรับกันมากขึ้น นั่นคือ การรักษาด้วยออกซิเจนบริสุทธิ์ 100% หรือ HBO

HBO คืออะไร

HBO คือ การรักษาของแพทย์อีกวิธีหนึ่ง ด้วยการให้ผู้ป่วยหายใจรับออกซิเจนบริสุทธิ์ 100% ภายใต้สภาพความกดบรรยากาศสูง ภายในห้องปรับบรรยากาศ ที่เรียกว่า อุโมงค์ออกซิเจน (Hyperbaric Chamber) โดยการรักษาด้วยวิธีนี้ จะทำให้ร่างกายผู้ป่วยได้รับออกซิเจนในปริมาณที่สูงกว่าปกติหลายเท่า ส่งผลดีต่อการรักษาโรคต่าง ๆ ที่เกิดจากภาวะร่างกายขาดออกซิเจน HBO มีประโยชน์ในการรักษาดังนี้

1.  ทำให้สมองและร่างกายได้รับออกซิเจนสูงกว่าการให้ออกซิเจนตามปกติหลายเท่า จนสามารถช่วยให้สมองทำงานได้ดีขึ้น รวมถึงการช่วยกระตุ้นการทำงานของระบบประสาทในส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย

2.  ให้ประโยชน์ในด้านการเพิ่มออกซิเจนอย่างเข้มข้น จะช่วยเสริมออกซิเจนทันทีให้กับสมองหรือเนื้อเยื่อที่เลือดและออกซิเจนไปเลี้ยงไม่เพียงพอ ซึ่งแรงดันในห้องปรับบรรยากาศ HBO จะส่งผลให้ปริมาณออกซิเจนที่ละลายในพลาสม่าสูงขึ้น 10-15 เท่า และจะทำให้ระดับของออกซิเจนในเลือดแดงสูงขึ้นตามมาด้วย เป็นผลให้ออกซิเจนแพร่ออกจากเส้นเลือดฝอยได้ไกลเพิ่มขึ้นถึง 4 เท่า เพื่อไปเลี้ยงสมองและร่างกายส่วนปลายได้อย่างเพียงพอ

3.  ช่วยเพิ่มสเต็มเซลล์ (Stem Cells) หรือเซลล์ต้นกำเนิดในร่างกาย โดยออกซิเจนบริสุทธิ์ 100%  จะกระตุ้นให้เกิดการเคลื่อนย้ายของเซลล์ต้นกำเนิดออกจากไขกระดูก ซึ่งเป็นเซลล์ต้นกำเนิดของหลอดเลือดที่มีส่วนสำคัญในการสร้างเส้นเลือดขึ้นใหม่ทดแทนในส่วนที่ขาดเลือดหรือบริเวณที่เป็นแผล

4.  ให้ประโยชน์ในด้านการช่วยสร้างคอลลาเจนและเส้นเลือดใหม่ ซึ่งผลการรักษาจากการให้ ออกซิเจนบริสุทธิ์ทำให้เกิดการแบ่งตัวของเซลล์อ่อน และทำให้มีการสร้างคอลลาเจน (Collagen) ใหม่ รวมถึงการสร้างเส้นเลือดฝอยเพิ่มขึ้นในบริเวณที่ขาดเส้นเลือด เช่น เนื้อเยื่อที่บาดเจ็บจากการฉายแสงรังสี กระดูกติดเชื้อ และแผลเรื้อรังชนิดต่าง ๆ เช่น แผลเบาหวาน เป็นต้น

โรคหรือภาวะต่าง ๆ ที่รักษาได้ด้วย HBO

วงการแพทย์ทั่วโลก เช่น ประเทศสหรัฐอเมริกา แคนาดา อังกฤษ ฯลฯ พบว่า HBO มีผลดีต่อการรักษาโรคต่าง ๆ อาทิ

เด็กออทิสติก – สมาธิสั้น

การรักษาด้วย HBO จะทำให้สมองได้รับออกซิเจนสูงกว่าการให้ออกซิเจนตามปกติหลายเท่า  จึงช่วยซ่อมแซมหรือกระตุ้นเซลล์สมองในส่วนที่ไม่ทำงานให้เริ่มทำงานมากขึ้น ส่งผลถึงการรับรู้, การเคลื่อนไหว และการเรียนรู้ของผู้ป่วย และหากทำควบคู่ไปกับการรักษาแบบบูรณาการจะทำให้ผลการรักษาดียิ่งขึ้น โดยความร่วมมือระหว่างแพทย์ HBO, กุมารแพทย์พัฒนาการ, จิตแพทย์เด็ก, อายุรแพทย์, นักกายภาพบำบัด, นักจิตวิทยาคลินิก, ครูฝึกพัฒนาการ, ครูฝึกพูด, นักโภชนาการ นอกจากนั้นการรักษาด้วย HBO ยังส่งผลดีในคนไข้กลุ่มเด็กผิดปกติทางสมอง CP, เด็กสมองพิการจากการขาดออกซิเจนหลังคลอดและโรคลมชักอีกด้วย

ปวดศีรษะไมเกรน

อาการปวดศีรษะเรื้อรังหรือไมเกรน มักเกิดจากหลอดเลือดในสมองขยายตัว การรักษาด้วย HBO จะช่วยกระตุ้นให้หลอดเลือดสมองหดตัวจากการตอบสนองต่อแรงดันออกซิเจนที่เพิ่มขึ้นและแรงดันก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ที่ลดลง ทำให้ความเร็วเฉลี่ยของการไหลเวียนเลือดในสมองลดลง แต่มีการเพิ่มของออกซิเจนในสมองมากขึ้น รวมถึงมีผลต่อเส้นทางและสารสื่อประสาททำให้ลดอาการปวดไมเกรนได้             

โรคหูดับ

โรคหูดับ หรือการสูญเสียการได้ยินอย่างฉับพลัน เป็นโรคที่หากปล่อยทิ้งไว้ไม่รักษา หรือรักษาช้าเกินไป อาจสูญเสียการได้ยินอย่างถาวรได้ จากการศึกษาพบว่า การรักษาด้วยออกซิเจนบริสุทธิ์ 100% หรือ HBO สามารถรักษาโรคหูดับได้ผลดี โดยจะไปช่วยเพิ่มค่าความดันย่อยของออกซิเจนในเลือดแดง (pO2) ของหูชั้นใน ช่วยรักษาภาวะพร่องออกซิเจนของหูชั้นใน  ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนเลือดในหลอดเลือด ก่อให้เกิดการซ่อมแซมบริเวณหูข้างที่เกิดโรคหูดับ และพบว่าหลังจากรักษาด้วย HBO ผู้ป่วยโรคหูดับที่มีระดับอาการตั้งแต่น้อยถึงมากมีอาการดีขึ้นถึง 90% และผู้ป่วยกลับมาได้ยินเป็นปกติมากถึง 40% โดยจะรักษาร่วมกับการรักษามาตรฐานจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้าน หู คอ จมูก

แผลเรื้อรัง – แผลเบาหวาน

การรักษาด้วย HBO ในคนไข้กลุ่มแผลเรื้อรัง – แผลเบาหวาน รวมไปถึงแผลอื่น ๆ อาทิ บาดแผลไฟไหม้, บาดแผลไม่สมานภายหลังการฉายรังสี จะช่วยกระตุ้นคอลลาเจน และไฟโบรบลาสต์ทำให้การสมานของแผลเร็วขึ้น, กระตุ้นการไหลเวียนเลือดให้ยุบบวมและลดอาการปวด, เสริมฤทธิ์ของยาปฏิชีวนะในการฆ่าเชื้อ โดยจะรักษาร่วมกับอายุรแพทย์และศัลยแพทย์ที่รักษาหลักอยู่เดิม รวมทั้งนักกายภาพบำบัดหากแผลมีการหดรั้งทำให้มีผลต่อการเคลื่อนไหวของคนไข้

แผลผ่าตัดทั่วไป

HBO ช่วยให้แผลผ่าตัดติดไวมากขึ้น เพราะทำให้เกิดภาวะออกซิเจนเพิ่มขึ้นสูงในเนื้อเยื่อ ช่วยเร่งกระบวนการหายของแผลผ่าตัด และภาวะออกซิเจนสูงยังทำให้เกิดขบวนการสร้างเส้นเลือดใหม่เพิ่มมากขึ้น ทำให้บริเวณที่เกิดการแยกของบาดแผลมีเลือดไปเลี้ยงมากขึ้น รวมถึงสร้างคอลลาเจนและไฟโบรบลาสต์มากขึ้น เพิ่มความไวในการติดของแผลผ่าตัด รวมถึงเพิ่มความแข็งแรงของบริเวณรอยต่อของบาดแผลให้มากขึ้นด้วย

ลดบวมแผลผ่าตัดศัลยกรรมความงาม

ผู้ป่วยที่เข้ารับการผ่าตัดศัลยกรรมเสริมความงามมักจะกังวลใจกับอาการบวมภายหลังผ่าตัด ซึ่งการรักษาด้วย HBO โดยการหายใจรับออกซิเจนบริสุทธิ์ 100% ภายใต้สภาพความกดบรรยากาศสูง จะทำให้เกิดการหดตัวของเส้นเลือด มีผลเร่งกระบวนการของร่างกายในการดูดกลับน้ำเลือดและน้ำหนอง ช่วยลดอาการอักเสบ, ลดสี, ลดบวม, ลดความเจ็บปวด ทำให้อวัยวะส่วนที่ทำศัลยกรรมนั้นกลับสู่สภาพปกติได้เร็วยิ่งขึ้น

อัมพฤกษ์/อัมพาต

การรักษาด้วย HBO จะเข้าไปช่วยซ่อมแซมหรือกระตุ้นเซลล์สมองในส่วนที่เสื่อมสภาพให้เริ่มทำงานมากขึ้น โดยออกซิเจนบริสุทธิ์ 100% ที่ผู้ป่วยหายใจเข้าไปจะไปช่วยเพิ่มความเข้มข้นของออกซิเจนในเลือดโดยตรง ช่วยเร่งขบวนการซ่อมแซมของเซลล์โดยเฉพาะบริเวณผนังหลอดเลือด ส่งผลให้การรั่วไหลของพลาสมาลดลง ทำให้อาการบวมค่อย ๆ ลดลง เมื่อภาวะสมองบวมดีขึ้นปริมาณของเลือดที่ไปยังบริเวณนั้น ๆ ก็มีมากขึ้น และยังช่วยเพิ่มขบวนการสร้างเส้นเลือดขึ้นมาใหม่ในบริเวณที่เส้นเลือดมีปัญหา ทำให้เซลล์สมองได้รับออกซิเจนในปริมาณที่เหมาะสม  ช่วยให้อาการของโรคค่อย ๆ ดีขึ้นตามลำดับ โดยการรักษาด้วย HBO จะเป็นตัวเสริมร่วมกับการรักษาหลักจากอายุรแพทย์, ศัลยแพทย์ และนักกายภาพบำบัด

บาดเจ็บ ปวดบวม ฟกช้ำ จากการเล่นกีฬา

HBO นำมาใช้ในการรักษาผู้ป่วยที่บาดเจ็บจากการเล่นกีฬา เช่น อาการปวดเมื่อย ปวดบวม ฟกช้ำ กล้ามเนื้อฉีก ไปจนถึงการหักของกระดูก โดยรักษาร่วมกับแพทย์ศัลยกรรม หรือ ศัลยกรรมกระดูกในกรณีที่มีบาดเจ็บรุนแรงถึงการฉีกขาดของกล้ามเนื้อ หรือมีกระดูกหักร่วมด้วย ซึ่งกระบวนการของร่างกายในการซ่อมแซมเนื้อเยื่อ กล้ามเนื้อหรือกระดูกนั้นต้องการออกซิเจนเป็นอย่างมาก การรักษาด้วย HBO โดยการหายใจรับออกซิเจนบริสุทธิ์ 100% จะช่วยลดอาการบวมและปวดในระยะเริ่มต้น ช่วยให้ผู้ป่วยฟื้นตัวได้ไวจากความเมื่อยล้า ทำให้มีการฟื้นตัวของกล้ามเนื้อและอวัยวะโดยรอบการบาดเจ็บอย่างรวดเร็ว และช่วยให้กระดูกที่หักหายเร็วขึ้น

การเตรียมตัวก่อนทำ HBO

ผู้ป่วยที่จะเข้ารับการรักษาด้วย HBO ต้องไม่มีอาการไข้หรือหวัด หรือโรคติดเชื้ออื่น ก่อนทำการรักษาทุกครั้งต้องผ่านการตรวจร่างกายโดยแพทย์ว่าสามารถทำการรักษาได้หรือไม่ ขณะรักษาจะมีอาการหูอื้อเล็กน้อยตอนปรับความดันขึ้นลง โดยมีแพทย์และเจ้าหน้าที่คอยดูแลและแนะนำอย่างใกล้ชิด

ขั้นตอนการรักษาด้วย HBO

การรักษาด้วย HBO เป็นการรักษาที่ไม่กระทบกระเทือนต่อส่วนต่าง ๆ ของร่างกายโดยมีขั้นตอนการรักษาดังต่อไปนี้

1. ผู้ป่วยรับการตรวจร่างกาย เพื่อดูความพร้อมของร่างกายในการเข้าเครื่อง Hyperbaric Chamber

2. ผู้ป่วยเปลี่ยนเสื้อผ้า ถอดเครื่องประดับ พร้อมสวมหมวก (Hood) ออกซิเจน

3. แพทย์จะให้นั่งหรือนอนในห้อง Hyperbaric Chamber ครั้งละ 1 – 2 ชั่วโมง (กรณีเป็นเด็กสามารถให้พ่อแม่ ผู้ปกครองอยู่ในห้องด้วยได้)

4. แพทย์จะเปิดออกซิเจน 100% เข้าไปใน Hood ที่ผู้ป่วยสวมอยู่และปรับความดันอากาศภายใน Chamber เพื่อเพิ่มความกดบรรยากาศใหัสูงขึ้นตามลักษณะอาการของผู้ป่วย

5. หลังจากครบเวลา 1 – 2 ชั่วโมง แพทย์จะปรับลดความดันอากาศใน Chamber ให้ลดลงมาเท่ากับความกดบรรยากาศชั้นปกติและผู้ป่วยออกจากห้อง Chamber พร้อมเปลี่ยนเสื้อผ้ากลับบ้านได้