chat

ช็อกโกแลตซีสต์

สาว ๆ คนไหนที่มักมีปัญหาเกี่ยวกับประจำเดือนของตัวเองบ้าง ยกมือขึ้น ไม่ว่าจะเป็นประจำเดือนมาไม่ปกติ ประจำเดือนมามากจนเกินไป ปวดประจำเดือนมากจนไม่สามารถทำกิจวัตรประจำวันได้ต้องกินยาแก้ปวดเป็นประจำ ทั้งหมดนี้เป็นอาการที่มักพบได้บ่อยในคุณผู้หญิงที่เป็นช็อกโกแลตซีสต์ (Chocolate cyst) หรือ ที่เรียกกันว่า เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis)

หลายคนอาจเริ่มสงสัยว่าตัวเองก็มีอาการข้างต้นที่กล่าวมาแล้วอย่างนี้จะเข้าข่ายการเป็นช็อกโกแลตซีสต์ หรือ เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่หรือไม่ แล้วอะไรคือสาเหตุที่แท้จริงของโรคนี้ สามารถเกิดขึ้นได้กับผู้หญิงทุกคนหรือไม่ เป็นโรคทางพันธุกรรมหรือเปล่า แล้วจะรักษาได้อย่างไร เราไปหาคำตอบกับโรคที่มีชื่อน่ารักๆ นี้กัน

ช็อกโกแลตซีสต์

ช็อกโกแลตซีสต์ (Chocolate cyst) หรือที่เรียกกันว่า เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis) ในทางการแพทย์เชื่อว่าสาเหตุของการเกิดโรคนี้มาจากการที่มีเลือดประจำเดือนที่ปกติจะไหลออกมาเป็นประจำทุกเดือนทางช่องคลอด และจะมีบางส่วนของเลือดประจำเดือนที่ไหลย้อนกลับเข้าไปผ่านทางมดลูก ไปในช่องท้อง ผ่านท่อรังไข่ และนำเซลล์ของเยื่อบุโพรงมดลูกเข้าไปด้วย และเกิดการฝังตัวกลายเป็นถุงน้ำ เมื่อเวลาผ่านไปเรื่อยๆ เลือดที่คั่งค้างอยู่ก็จะกลายเป็นสีน้ำตาลคล้ายกับช็อกโกแลต จึงเป็นที่มาของการเรียกว่า ช็อกโกแลตซีสต์ (Chocolate cyst) นั่นเอง

ปัจจัยที่จะทำให้เกิด ช็อกโกแลตซีสต์

  • อาจเกิดจากคนในครอบครัวนั้นเคยมีประวัติเป็นช็อกโกแลตซีสต์ มาก่อนก็มีโอกาสเป็นได้มากกว่าผู้หญิงทั่วไป
  • อาจเกิดขึ้นได้ในกลุ่มผู้หญิงที่มีประจำเดือนตั้งแต่อายุยังน้อย หรือรอบประจำเดือนสั้น หรือเดือนหนึ่งมีมากกว่า 2 ครั้งหรือมีประจำเดือนมามากและนานกว่า 7 วัน

ทั้งหมดนี้ล้วนเป็นความเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคนี้ได้ทั้งนั้น ซึ่งตำแหน่งที่เรามักพบได้บ่อย คือ บริเวณเยื่อบุช่องท้อง อุ้งเชิงกราน รังไข่ มดลูก และ ปีกมดลูก

อาการต้องสงสัยว่าเป็น ช็อกโกแลตซีสต์

  • ปวดท้องน้อยหรือบริเวณอุ้งเชิงกราน
  • ประจำเดือนมามากผิดปกติ
  • คลำพบก้อนในช่องท้องในรายที่มีการเจริญเติบโตที่รังไข่
  • พบภาวะมีบุตรยากในรายที่รุนแรง เนื่องจากการมีพังผืดเกิดขึ้น รอบๆ ถุงน้ำเป็นจำนวนมาก หรือท่อนำรังไข่ถูกทำลายไป

ซึ่งหากรู้สึกว่าตัวเองเข้าข่ายดังกล่าวแล้วควรจะเข้ารับการตรวจวินิจฉัยจากแพทย์ทางสูตินรีเวชโดยการตรวจภายใน เบื้องต้นแพทย์จะสอบถามถึงอาการต่างๆ ก่อน แล้วจึงวินิจฉัยโรคด้วยการทำอัลตราซาวนด์เพื่อตรวจสอบหาถุงช็อกโกแลตซีสต์ และหากพบก็จะวัดขนาดถุงน้ำเพื่อวินิจฉัยการรักษาต่อไป

วิธีการรักษาช็อกโกแลตซีสต์

ในเบื้องต้นหากถุงน้ำมีขนาดที่ไม่ใหญ่มากนัก แพทย์จะใช้วิธีการรักษาด้วยการให้ยาแก้ปวดที่มีฤทธิ์ต้านการอักเสบ หรือ ให้ยาฮอร์โมนจำพวกยาคุมกำเนิดที่มีทั้งชนิดฉีดและชนิดรับประทาน เพื่อช่วยปรับการทำงานของรังไข่ และอาจมีผลทำให้ถุงน้ำเกิดการฝ่อตัวลงได้ แต่หากเป็นคนไข้ที่มีขนาดถุงน้ำใหญ่แพทย์จะเลือกใช้วิธีการผ่าตัดแทน ซึ่งในปัจจุบันนิยมการผ่าตัดส่องกล้องทางสูตินรีเวช

ช็อกโกแลตซีสต์
ช็อกโกแลตซีสต์

ขั้นตอนการผ่าตัดส่องกล้องทางสูตินรีเวช

เมื่อแพทย์ตรวจแน่ชัดแล้วว่าคนไข้เป็นช็อกโกแลตซีสต์ แพทย์จะเริ่มต้นการผ่าตัดด้วยการให้คนไข้ดมยาสลบ จากนั้นจะผ่าตัดเจาะผนังหน้าท้องของคนไข้เพื่อใส่ก๊าซเข้าไปให้หน้าท้องขยายใหญ่ขึ้น แล้วเจาะผนังหน้าท้องเพิ่มอีก 2-3 แผล เพื่อใส่เครื่องมือผ่าตัดชนิดพิเศษขนาดเล็ก 0.5-1 เซนติเมตร ร่วมกับกล้องขยายขนาดเท่ากัน ซึ่งในขณะที่แพทย์ทำการเจาะและเลาะถุงน้ำที่เป็นช็อกโกแลตซีสต์ออก โดยมองภาพจากจอรับภาพแทนการผ่าตัดเปิดหน้าท้อง และเมื่อเลาะถุงน้ำเสร็จแล้ว แพทย์ก็จะทำความสะอาดภายในมดลูกและเลาะพังผืดบริเวณรอบๆ ถุงน้ำออกด้วย หลังจากนั้นจึงค่อยเย็บแผลด้วยไหมละลายเพื่อปิดแผล

ช็อกโกแลตซีสต์

การดูแลหลังผ่าตัดส่องกล้องทางสูตินรีเวช

คนไข้อาจจะรู้สึกคลื่นไส้บ้างเล็กน้อยแต่จะไม่มากเท่าการผ่าตัดแบบเดิม

  • รับประทานอาหารอ่อนๆ ได้
  • แพทย์จะให้ยาแก้ปวดกับคนไข้เพื่อบรรเทาอาการปวดแผล
  • นอนพักฟื้น 1 วันก็สามารถลุกเดินได้
  • พักที่โรงพยาบาล 2-3 วันก็สามารถกลับบ้านใช้ชีวิตประจำวัน ได้ตามปกติ
  • งดการมีเพศสัมพันธ์ใน 1 เดือนแรก
  • มาพบแพทย์เพื่อตรวจแผลตามนัดหมายทุกครั้ง

สำหรับผู้หญิงที่มีภาวะมีบุตรยาก ช่วงหลังผ่าตัดไปแล้ว 2-6 เดือน เรียกว่าเป็นช่วงที่เหมาะแก่การตั้งครรภ์เป็นอย่างยิ่ง หากต้องการมีบุตรเลยทันทีควรปรึกษาแพทย์เพื่อการเตรียมความพร้อมของร่างกายต่อไป

ค่ารักษา ซ็อกโกแลตซีสต์

ตรวจหามะเร็งปากมดลูก ด้วยวิธี PAP SMEAR

700 บาท

ตรวจหามะเร็งปากมดลูก ด้วยวิธี Thin Prep

1,600 บาท

ตรวจด้วยกล้อง COLPOSCOPE (ไม่มีชิ้นเนื้อส่งตรวจ)

3,500 บาท

ตรวจด้วยกล้อง COLPOSCOPE (ส่งตรวจชิ้นเนื้อ)

5,800 บาท

ฉีดวัคซีนมะเร็งปากมดลูก Gardasil

2,900 บาท/เข็ม

ฉีดวัคซีนมะเร็งปากมดลูก Cervarix

2,700 บาท/เข็ม

** ทางโรงพยาบาลขอสงวนสิทธิ์ในการเปลี่ยงแปลงราคา โดยไม่ต้องแจ้งให้ทราบล่วงหน้า **

ช็อกโกแลตซีสต์